تاب آوری چیست؟
تاب آوری (به انگلیسی: Resilience) ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامهدار و توانایی در ترمیم خویشتن است. تابآوری یعنی اینکه فرد بتواند قوام و سلامت روانشناسی خود را در مواجهه با سختیها حفظ کند. این ظرفیت انسان میتواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد. و علیرغم قرار گرفتن در معرض تنشهای شدید، شایستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی او ارتقا یابد. تابآوری به معنای توانایی مقابله با شرایط دشوار و پاسخ انعطافپذیر به فشارهای زندگی است. ، به افراد قدرت می دهد تا با مشکلات پیش رو مواجهه سالم داشته باشند.
در تعریف این مورد باید به دو ستون اصلی اشاره کرد:
1- وجود چالش و تنش
2- نتیجه خوب
که در کنار این دو، به سه بعد زمانی، آینده، حال و گذشته نیز باید توجه کرد. در زمان مقابله ای بودن تاب آوری، در زمان حال نقش ایفا میکند. و زمان پیشگیری از بروز آسیب و صدمه، از قدرت مؤثر آینده نگری این موضوع، بهره مند می شویم. و زمان صحبت از بازیابی توان پس از آسیب و صدمات، در واقع از گذشته نگری این مورد سود می جوییم.
دکتر محمدرضا مقدسی موسس خانه تاب آوری متخصص این حوزه، میگوید: ” تاب آوری روانی عبارت است از توانایی استفاده از فرآیند و رفتار های مغز در حفاظت از فرد در مقابل تهدیدها.
اغلب اوقات در این امر هیجانات و احساسات در جهت به کارگیری ابزار ضروری که ما را تاب آور می سازند مداخله می کنند. تاب آوری زیستی، اما یک فرآیند ناخودآگاه است که شامل حفاظت از یک موجود در مقابل تهدیدهای وجودی می شود.”
تفاوت تاب آوری و هوش:
تاب آوری به توانایی سیستم در تغییر کردن و تغییر دادن وابسته است. در حالی که تیز هوشی یعنی توانایی یک فرد در واکنش منعطف او در هنگام وقوع وقایع.
ویژگی این افراد:
افراد تابآور در مواجهه با موانع، آگاهانه و هوشیارانه عمل میکنند. خودآگاهی دارند، یعنی احساسات و هیجانهای خود را میشناسند. از علت این احساسات نیز باخبرند و هیجانهای خود را به شیوهٔ سالم مدیریت میکنند. از سوی دیگر همدلی دارند یعنی احساسات و رفتارهای اطرافیانشان را نیز درک میکنند. و در نتیجه بر خود، محیط و اطرافیانشان تأثیر مثبتی میگذارند.
میپذیرند که موانع بخشی از زندگی هر انسان است و میدانند زندگی پر از چالش است. از طرف دیگر داشتن برخی از ویژگیهای فردی از قبیل اعتماد به نفس، حمایتهای اجتماعی و خانوادگی، توانایی در حل مسئله، توانایی برقراری رابطه با نزدیکان و صحبت کردن در مورد مشکلات سخت، توانایی درخواست به موقع و صحیح کمک و کمک کردن به دیگران جزو ویژگیهایی است که اگر افراد برخوردار از آنها باشند، میتوانند در موقعیتهای پراسترس با موفقیت بیرون آمده و حتی از این شرایط سخت و بغرنج دستاوردهای مفیدی نیز کسب کنند.
کارگاه تاب آوری با حضور دکتر محمدرضا مقدسی در روز 11 اردیبهشت ماه 1401 در دفتر برگزار شد.